Science journals: Anything for a headline

Well, this week's sensational result is reported in the Oct 5 Nature in a paper about limits to the human lifespan. The unsensational nature of this paper shows yet again how Nature and the other 'science' journals will take any paper that they can use for a cheap headline.  This paper claims that the human life span cannot exceed 115 (though the cover picture in a commentary in the same issue is a woman-- mentioned in the paper itself--who lived to be substantially older than that!).  The Nature issue has all the exciting details of this novel finding, which of course have been trumpeted by the story-hungry 'news' media.

In essence the authors argue that maximum longevity on a population basis has been increasing only very slowly or not at all over recent decades.  It is, one might say, approaching an asymptote of strong determination. They suggest that there is, as a result of many complex contributing factors-of-decline, essentially a limit to how long we can live, at least as a natural species without all sorts of genetic engineering.  In that sense, dreams of hugely extended life, even as a maximum (that is, if not for everyone), are just that: dreams.

This analysis raises several important issues, but largely ignores others.  First, however, it is important to note that virtually nothing in this paper, except some more recent data, is novel in any way.  The same issues were discussed at very great length long ago, as I know from my own experience.  I was involved in various aspects of the demography and genetics of aging, as far back as the 1970s.  There was a very active research community looking at issues such as species-specific 'maximum lifespan potential', with causal or correlated factors ranging from the effects of basic metabolism, or body or brain size.  Here's a figure from 1978 that I used in a 1989 paper




There was experimental research on this including life-extension studies (e.g., dietary restriction) as well as comparison of data over time, much as (for its time) the new paper.  The idea that there was an effective limit to human lifespan (and likewise for any species) was completely standard at that time, and how much this could be changed by modern technologies and health care etc. was debated. In 1975, for example (and that was over 40 years ago!), Richard Cutler argued in PNAS that various factors constrained maximum lifespan in a species-related way.  The idea, and one I also wrote a lot about in the long-ago past, is that longevity is related to surviving the plethora of biological decay processes, including mutation, and that would lead to a statistical asymptote in lifespan.  That is, that lifespan was largely a statistical result rather than a deterministically specified value.  The mortality results related to lifespan were not about 'lifespan' causation per se, but were just the array of diseases (diabetes, cancer, heart disease, etc.) that arose as a result of the various decays that led to risk increasing with duration of exposure, wear and tear, and so on, and hence were correlated with age.  Survival to a given age was the probability of not succumbing to any of these causes by that age.

This paper of mine (mentioned above) was about the nature of arguments for a causally rather that statistically determined lifespan limit.  If that were so, then all the known diseases, like heart disease, diabetes, cancer, and so on, were irrelevant to our supposed built-in lifespan limit!  That makes no evolutionary sense, since evolution would not be able to work on such a limit (nobody's still reproducing anywhere near that old).  It would make no other kind of sense, either.  What would determine such a limit and how could it have evolved?  On the other hand, if diseases--the real causes that end individual lives--were, together, responsible for the distribution of lifespan lengths, then a statistical rather than deterministic end is what's real.  The new paper doesn't deal with these, but by arguing that there is some sort of asymptotic limit, it implicitly invokes some sort of causal, evolutionarily determined value, and that seems implausible.

Indeed, evolutionary biologists have long argued that evolution would produce 'negative pleiotropy', in which genomes would confer greater survival at young ages, even if the result was at the expense of greater mortality later on.  That way, the species' members could live to reproduce (at least, if they survived developmentally-related infant mortality), and they were dispensable at older ages so that there was no evolutionary pressure to live longer.   But that would leave old-age longevity to statistical decay processes, not some built-in limit.

Of course, with very large data sets and mortality a multicausal statistical process, rare outliers would be seen, so that more data meant longer maximum survival 'potential' (assuming everyone in a species somehow had that potential, clearly a fiction given genetic diseases and the like that affect individuals differently).  There were many problems with these views, and many have since tried to find single-cause lifespan-determining factors (like telomere decay, in our chromosomes), an active area of research (more on that below).  We still hunger for the Fountain of Youth--the single cause or cure that will immortalize us!

The point here is that the new paper is at most a capable but modest update of what was already known long ago.  It doesn't really address the more substantive issues, like those I mention above.  It is not a major finding, and its claims are also in a sense naive, since future improvements in health and lifestyles that we don't have now but that applied to our whole population could extend life expectancy--the average age at death--and hence the maximum to which anyone would survive. After all, when we had huge infectious disease loads, hardly anybody lived to 115, and in the old days of research, to which the authors seem oblivious, something like 90-100 was assumed to be our deadline.

The new paper has been criticized by a few investigators, as seen in reports in the news media coverage.  But the paper's authors probably are right that nothing foreseeable will make a truly huge change in maximum survival, nor will many survive to such an extended age.  Nor--importantly--does this mean that those who do luck out are actually very lucky: the last few years or decades of decrepitude may not be worth it to most who last to the purported limit. To think of this as more than a statistical result is a mistake.  Not everyone can live to any particular age, obviously.

The main fault in the paper in my view is the claim in essence to portray the result as a new finding, and the publication in a purportedly major journal, with the typical media ballyhoo suggesting that.

On the other hand....
On the other hand, investigators who were interviewed about this study (to give it 'balance'!) denigrated it, saying that novel medical or other (genetic?) interventions could make major changes in human longevity.  This has of course happened in the past century or two.  More medical intervention, antibiotics and vaccines and so on have greatly increased average lifespan and, in so doing in large populations, increased the maximum survival that we observe.  This latter is a statistical result of the probabilistic nature of degenerative processes like accumulating wear and tear or mutations, as I mentioned earlier.  There is no automatic reason that major changes in life-extending technologies are in the offing, but of course it can't be denied as a possibility either. Similarly, if, say, antibiotic resistance becomes so widespread that infectious diseases are once again a major cause of death in rich countries, our 'maximum lifespan' will start to look younger.

Those who argue against this paper's assertions of a limit must be viewed just as critically as they judged the new paper.  The US National Institute on Aging, among other agencies, spends quite a lot of your money on aging, including decades (I know because I had some of it) on lifespan determination.  If someone quoted as dissing the new 'finding' is heavily engaged in the funding from NIA and elsewhere, one must ask whether s/he is defending a funding trough: if it's hopeless to think we'll make major longevity differences, why not close down their labs and instead spend the funding on something that's actually useful for society?

There are still many curious aspects of lifespan distributions, such as why rodents have small bodies that should be less vulnerable per-year to cancer or telomere degradation etc. that relate to the number of at-risk cells, yet only live a few years.  Why hasn't evolution led us to be in prime health for decades longer than we are?  There are potential answers to such questions, but mechanisms are not well understood, and the whole concept of a fixed lifespan (rather than a statistical one) is poorly constructed.

Still, everything suggests that, without major new interventions that probably will, at best, be for the rich only, there are rough limits to how long anyone can statistically avoid the range of independent risk our various organ systems face, not to  mention surviving in a sea of decrepitude.

One thing that does seem to be getting rather old, is the relentless hyperbole of the media including pop-culture journals like Nature and Science, selling non-stories as revolutionary new findings.  If we want to make life better for everyone, not just researchers and journals, we could spend our resources more equitably on quality of life, and our research resources on devastating diseases that strike early in the lives we already are fortunate to have.

İç döküntüleri


 Aslında anlatacak çok şeyim var  ancak   en üzüntülü anlarımda susmak adet olmuş bende, dün işten gelirken bahçeden içeri girdim   benim alt katta  bir erkek öksürüğü başladı , alt katta ki   sapık hapisten çıkmış aklım almıyor nasıl olabilir?

Aklınca bana kendini belli ediyor öksürerek  ...
 Benim kapıma kağıt yapıştırmış hanıma  yirmi bana yirmi lira borcun var duvarın üzerine bırak diye , çıldırıyorum sandım kağıdı parçalayıp   fırlattım kapısına.  Avaz avaz bağırayım kavga edeyim istiyor ne borcu diyeyim? 
Hırsızlıkla , insanların duygularıyla oynayıp istismar ederek geçinen  insanlardan ne gibi bir borç alabilirim ki bayramda  el öpme paralarını da ver  yazmış ...
Ah  Müzeyyen ahh !  tek suçlu ev sahibim benim üstüme yıktı olayı evi başkalarına kiraya verdi bile  birde onlarla birlik olup polis olduğunu  söyleyen adamı bile dolandırdılar bayramda  kirayı ödeyemedim ev sahibi evden çıkaracak demiş adamcağız da  geldi sordu ev sahibine aslında kirayı vermiş ama  öyle anlaşmışlar vermedi demiş  arefe günü adamcağız getirdi kirayı ev sahibine verdi adam gider gitmez ev sahibi parayı kadına verdi ...

 Günah dedim ev sahibine bana ne günah onun diyor birde umreye gideceksin günah helallik almadan o adamdan nasıl gideceksin dedim sen her şeyi çok biliyorsun dedi..
Ben mi çok üstüne gidiyorum ama  ne gerek var ki böyle şeylere belki hastası var  belki onun da ihtiyacı var çoluk çocuğunun rızkı yaa şimdi de kalkmış beni dolandıracak  vereceğim ben ona parayı...
 Bir şey diyemiyor   yüzüme bana tek kelime dese polisi arayacağım hem ev sahibimi hem onu şikayet edeceğim yeter artık annemin arkadaşı dedim şimdiye kadar vefa gösterdim ev sahibime ama iyice dozunu kaçırdı ne kızlarına ne damatlarına söylemiyor saklıyor madem normal bir şey söylese ye  kızlarına anlattım biri zaten çok kızıyor ona ...
 Babamı aradım uygun bir ev varmış bana alsana dedim yine aynı teraneler, şunu almış bunu almış borcu varmış off , Başka eve çıkamam şu aralar işlerde bozuk  durmadan ücretsiz izin veriyorlar , güvenlik işi buldum   ama bu işten çıkamıyorum  tazminatımı vermiyorlar.
 Beş gün sonra annemin ölüm yıl dönümü,bu bile tek başına yetiyor beni mahvetmeye en sevdiğinin  tekrar öleceği günü beklemek ne acı  bir şey tekrar tekrar ölüyor ama içinde hiç ölmüyor...

  En sevdiğim arkadaşıma gücendim ben onun için bir çok şeyi feda ederken  ondan küçük bir ricada bulundum olmaz  bin dereden su getirip sıvıştı.

 Allah kişiye kaldıramayacağı yük yüklemez, Şükür diyorum...

  Banyonun çeşmeleri bozulmuş gittim yeni alıp değiştirdim önceden damlıyordu artık damlamıyor şimdi resmen akıyor.  Bu moral bozukluğu ile içimden hiç bir şey gelmiyor, Blogları gezemiyorum :( Sizi de daralttım  üzgünüm, özür dilerim.....


Mid-Century and Vintage Fair


Button cards I've made up in readiness for the Mid-Century and Vintage Fair taking place next weekend, where Angelica and I are stalling out; should be a laugh! We've been sorting through all our vintage clothes and we'll be bringing quite a selection of mostly 40's and 50's fashion......

including these exuberant waist pinnies - they knew how to make housework fun!


Angelica made this dress above following a 1947 pattern, and used fabric from the 1950's to make it. A very easy-to wear comfortable style. 

 Some French linen chemises from an earlier time, with exquisite hand-embroidery around the neckline.

These can easily be dyed to whatever colour you fancy, and make very comfortable tops to wear over jeans or leggings. I have several of my own; in fact I'm wearing one now that I dyed palest blue!


I picked up this wonderful original late 40's drawing from a Parisian fashion house at a recent fair; the nipped in waist and the flared skirt so typical of the 'New Look' coming out then. Have any of you been watching the Amazon Original series 'The Collection' lately? It follows the story of a fictional fashion house emerging after the Second World War with just such a look. The series showcases some amazing clothes but there's also a more sinister undercurrent of dodgy goings-on behind the scenes.

 Possibly a little earlier is this ink on paper textile design that I also found recently. I love the contrast between the jet black background and the scarlet and blue flowers. Painted by a very accomplished hand, with skilled use of wet-in-wet technique where the inks bleed into each other. I have used this technique on some of my own textile designs, enjoying what happens when you drop water from a brush onto the wet ink and the colour spreads. 



 This lovely silk scarf designed by Oliver Messel to commemorate the Queen's Silver Jubilee in 1977 will be on my stand at the fair next Saturday and Sunday.


At the centre is the Royal Coronation Coach and in the four corners, the national flowers of England, Scotland, Ireland and Wales.

The Mid-Century and Vintage Fair takes place at The Bedruthan Steps Hotel at Mawgan Porth near Newquay, North Cornwall, on Saturday 8th and Sunday 9th October, 10am - 4pm. You can book your FREE tickets in advance by clicking here. There will be 3 floors filled with Mid-Century collectables and retro furniture, fashion, beauty, lighting, vintage homewares and items fashioned from vintage materials. You can't afford to miss it (if only to see Angelica in her 50's hat and retro glasses ha-ha!)
xxx

Bosna Hersek


Yakın zamanda savaş görmüş bir ülke Bosna. Belki de bu yüzden sakinliğe ve huzura sıkı sıkı tutunmuşlar. Sokaklarında zaman, ağır ve sükunetle akıyor. 
Bol fotoğraflı bir gezi oldu. Kelimerle vakit kaybetmeyelim canlar. 
Aşk ile buyrun...

Meşhur Mostar Köprüsü. Ben daha tarihi bir görüntü bekliyordum ama savaşta bombalanınca restore edilmiş.


Köprüden bakınca yemyeşil, ışıl ışıl bir su görünüyor. 

             
Köprünün taşları çok kaygan. Aralara yükselti yapmışlar ama yine de zorlandım. 

Uzaktaaan Mostar Köprüsü. 


Blagay Tekkesi, kaya mağaranın içinde, yemyeşil Buna nehrinin kaynağında, bugün hâlâ Nakşi tekkesi olarak hizmet veren huzur dolu bir yer. 




Tarihi Osmanlı asker köyü.


Kendimi İstanbul Eyüp'te hissettiğim Saray Bosna çarşısı.

Aman Allah'ım yiyebilmek için resmen sıra beklediğimiz, muhteşem ötesi Boşnak böreği. Bayıldım! 


Balkan gezimin son parçasını da paylaşmış oldum azizim. Gezi boyunca çok özel insanlarla muhabbet sofralarında buluştuk. Gönlü güzel, sevgi dolu bu insanları tanıdığım için çok mutluyum. 





Bu yazıyı sevenler içün Balkanlar şuracıkta,

Kaç Dil biliyorsun

 



Kendimizi bir  çok konuda geliştiririz , mesela  kaç yabancı dil biliyorsunuz? 
Yabancı dil öğrenmek için    büyük çabalar sarf ederiz,  
öğreniriz de ,fakat 
en önemli  şeyi ruhumuzun  dilini  unuturuz ...
 Tatlı dil !

Bizi hayata bağlayan duygu  sevmek midir?
yoksa sevilmek mi?
 Neye göre mutlu oluruz bu duygu   kime göre değişir  ,
Duru suya baktığımızda kendimizi görmek kolaydır,
 Önemli olan bulanık sularda kendimizi görebilmek...

 Hayatı savaş olarak görürsek  durmadan savaşırız ve savaşta hep bir kaybeden olur... 
Kazansak ta , kaybetsek te  sonucunda üzülme ihtimalimiz yüksektir,
Biten ilişkilerde  kazanan diye bir şey yok , iki tarafta kendine göre üzülür ,yıpranır...
 Oysa ne Hayat ne de ilişkimiz bir savaş alanı değildir kendimizi neye odaklarsak ona adapte oluruz, örneğin okudukça okuyasın gelir  yedikçe yiyesin sonra bir tiksinirsin yemedikçe yemiyesin gelir, sustukça susar içine kapanırsın, konuştukça konuşur içine sığamazsın...
Kırıldıkça kırarsın, kırdıkça kırılırsın liste böyle uzar gider 


 Hayatı   bir sanat dalı olarak görürsek ve hayatta sanatımızı icra etmek için mücadele verirsek  bunu layığıyla yapmaya çalışırsak daha mutlu oluruz en basitinden    karşımızdakini yaralamayı hedeflemeyiz...

 Mutlu olabilmek için  başkalarını mutlu etmeye mücadele verdiğimiz kadar öncelikle kendimizi mutlu etmeyi hedeflemeliyiz... 

Kendimizle barışık olmak mutluluğa açılan en büyük kapılardandır...

  Karşımızdaki insanın her dediğini her isteğini yaparak o kişiyi mutlu edebileceğimizi düşünmek  en büyük yanlışlarımızdandır.... 
 Üstüne üstlük bu bizi beklenti içine sokar ve dahada sabırsız ve kırıcı oluruz.
Mutsuz insanların  başkalarını mutlu edebilme ihtimali düşüktür ,yaralandıkları için yaralamayı seçerler...

 Mutsuzluğu yaşamakla mutsuz olmak aynı şey değildir ,
hepimiz  zaman içinde acılar ,hastalıklar  ,sevdiklerimizden  ayrılıklar ve kayıplar  yaşarız... 

  Bu  hayattan bağlarımızı koparmamıza ve küsmemize sebep olduğu anlar olabilir önemli olan kendimizi bir an önce toparlayabilmektir...

Karşılıksızdır sevmek...   Beklenti içine girildiğinde  hüsranla sonuçlanırsa yıkıntıya uğramak kaçınılmazdır...
 Burada karşılıksızdır derken parantez içinde puntolu harflerle karşılık beklememek tir sevmek  içinden seversin ama o hayır derse ölümle tehdit etmezsin.  

 Bizim hayallerimizi bir başkası gerçekleştirdiğinde ona  kin bile duyabiliriz...
 O kişiyi sevmeyiz çünkü biz hayal ettik  başaramadık o hayal etti hedefledi, planları tuttu ve başardı  ,  kabullenmek lugatımızda yoktur...  Şansı vardı onun kaderi iyi yazılmıştı! illa  ardında bir şeyler ararız , tabii ki kader,şans önemlidir  ama hayatımızın bir döneminde hepimizin  şansının iyi gittiği dönemler olur, biz bunu iyi değerlendirir yada  iyi değerlendiremeyiz...

Sevmenin saati, zamanı  ırkı ,tipi,dili yoktur  ertelememeli  önümüze çıktığında  hissettiğimizde sımsıkı sarılmalı... 
 durmuş saat  bile günde iki kez doğruyu gösterir,   karşınızdaki bozuk bir saat değil ! belkide hayatta ona sadece bir kez rastlayabileceksiniz  ....


Hayat sadece mücadele ,çaba değildir ...


 Mutluluğu bulduğunuzda ona sımsıkı sarılmanız dileğiyle 
yüzünüzden gülücükler eksilmesin,sevgilerimle... 










İç Ses - 26

  İç ses yazılarımı yazmaya başladığımdan bu yana bu kadar şiddetli ve net cümleler kurmuş muydu iç sesim bilmiyorum ?
  Gerçi iç ses mevzusunda da durum senin için çok net olsa da bunu somutlaştırmak, cümleleştirmek, ''ya işte öyle bir his''ten öteye götürmek biraz zor.
   Bu aralar hayatımda bir sürü şey değişmişken birçok şey de sanki hiç değişmemiş gibi. Yıllardır geçtiğim yollardan geçiyorum, hep aynı kapıdan giriyorum. Doğduğumdan günden beri evim dediğim eve dönmüyorum ama mesela. İş çıkışı geldiğim ve geçici olduğunu bildiğim bir düzende yeni bir yaşam alanım var.
  Yeni yaşamımda -ya da işimde mi demeliyim bilmiyorum.Ne kadarı yaşamım ne kadarı işim henüz kestiremiyorum. Malum hem yaşamda hem de iş mevzularında çaylaklık - kendimi bazen bir similasyonun içindeymişim gibi hissediyorum. Sanki birileri bir oyun kurmuş ben de onların oyununa katılmak isteyen yeni arkadaşmışım. Süre bitip gerçeğe dönme zamanı geldiğinde çıkıp gideceğim bir oyun parkı belki. Ama öyle basitleştirmek, küçümsemek için değil bu tanım.
  Bu güne kadar hissetmediğim bir sakin heyecan.
  Eli sopalı gerçek dünya zebanilerinden bağımsız hem gerçek hem değil gibi.
  Sanki bazen de ben çerçevenin içinden çıkıyorum da öyle uzaktan izliyorum gibi. İçimdeki ses kulağıma sürekli hikaye, hikaye diye sesleniyor. Uzun zamandır duymadığım kadar yüksek sesle bağırıyor. Kitapta yazmayan, insan ruhundan, karakterinden akıp gelen bir sürü tanım dolaşıyor zihnimde ve gözümün önünde.  Kibarlık, sorumluluk, patronluk, öğretmenlik, öğrencilik, dostluk, sorumsuzluk ... liste böyle uzayıp gidecek belli ki. Bir çeşit laboratuvar gibi. Ne yapman gerektiğinin tarafsızca öğretildiği ama nasıl yapman gerektiğini tek başına görerek, duyarak, anlayarak çakman gereken bir laboratuvar. -Evet sevdim galiba bu tanımı. -
     Yapılacakları öğrenmek kolay. Yapmak gerekenleri bilmek zaman işi.
    Mesele o görünen her şeyin içinden hikayeni bulmakta. Sana ait olanı çakmakta.
    Kendini duymakta.
    Çünkü hiçbir şeysiz sadece  sana ait kıldıklarını ve iç sesini duyduğunda ; belki tam da orada başlıyor sana ait ne varsa.
  Belki de tam o anda

Sen mi ben mi






                              Aşk kokmalı her yer 
Gözleri sürgün  bir sevdaya  yol almalı
Dudakları ve kalbi yalnız sana mühürlenmeli
Gezmeli ruhunun derinliklerinde
Kaybolmalı düşlerinde

Sevmeli  sen diye seni
 sevmelisin  o diye onu

               Ve aşk O olmalı
 Öyle aşk kokmalı ki
Her  kaybolduğunda onda  bulmalısın kendini
Dün diye bir kavram olmamalı hayatta
Yalnızca O  kokmalı bütün çiçekler
o  gibi  bakmalı tüm çocuklar
ona koşar gibi uçmalı kuşlar
O gibi olmalı tüm aşıklar
Olmadık anlarda düşmeli aklına 
Okşamalı ruhunu bir tüy parçasının ayaklarını gıdıkladığı gibi
Sarmalı seni en sevdiğin oyuncağın gibi
Şımarmalı ruhun  o anı yaşarken
Yürüdüğün asfalt seni ona götürmeli 
Dinlediğin her  şarkıda o gelmeli hemen aklına

        Ve aşk sen olmalısın
 Çektiğin sigarada
Aldığın nefeste onu  çekmelisin içine
  O yakmalı ciğerlerini
Bilmelisin her fırtınada
Sığınacak limanın olduğunu
Yağmur damlası gibi gözlerinden süzülmeli
Güneş gibi doğmalı yüreğine
sevmeli  ruhunu

 Ve aşk
 Sen , ben, değil Biz olmalı...

"Her başarılı çocuğun arkasında fedakar bir anne vardır." MI?






İnternette bu görselle karşılaştım ve içimde derinden bir öfke dalgası yükseldi. Böyle şeyleri genelde paylaşmazdım. Çoğunlukla susan ve kendi içimde konuşan bir yapım vardı. Bugün havaalanında başıma ilginç bir olay geldi ve ben her zaman yaptığım gibi susup nazikçe gülümsemek yerine hissettiğim ve inandığım şeyleri sakince, tüm kalbimle söyledim. Bu deneyimin ardından bu gece bu görselle birlikte. "Her başarılı çocuğun arkasında fedakâr bir anne vardır. Her "başarılı" çocuğun arkasında "fedakâr" bir anne vardır. Başarılı-fedakâr. Çocuk-anne. Her çocuğun arkasında anne vardır. Her vardır. Anne fedakâr. Fedakâr anne. Başarılı çocuk. Başarılı anne. Fedakâr çocuk. Her fedakâr annenin arkasında başarılı bir çocuk vardır. Her bir anne fedakâr başarılı çocuk vardır arkasında. Yetmedi mi?" yazıp paylaştım.  Sanırım kaçak dövüşmüşüm ki yeterince anlaşılmamış. Ortak arkadaşlarımızın olduğu ancak birebir tanışmadığımız bir facebook arkadaşı bana "feda etmek" "fedakarlık" sizin için ne anlama geliyor? buna derin nefes alıp kalpten cevap verir misiniz? yazdı. Yazdığımı tekrar okuduğumda gerçekten de nefesimi tuttuğumu anladım. Mesaj alındı, ima etmek de yok.
Bu soru içimde farklı bir kapı açtı ve ben oradan içeri girdim. Bu kelimeler yan yana geldiğinde benim içimde neler açıyor bunu bulmaya çalıştım.
Feda etmek, bir şey için başka bir şeyi gözden çıkarmak anlamına geliyor benim için. Fedakarlık ise bir şeyin olması için bir seçim yapmak anlamında. Feda etmek ve fedakarlık kavramları ile ilgili bir derdimin olmadığını farkettim. Benim derdim çocuk anne fedakarlık ve başarı kavramlarının yan yana kullanılmasında.


Yazıyı okuyup görsele baktığımda önce şunu düşündüm "toplum tarafından başarısız diye etiketlenen bir çocuğun annesi olmak nasıl bir his?" kendimi o annenin yerine koydum, kendimi yetersiz  hissederdim, yeterince fedakarlık yapmadım mı diye düşünürdüm ve çok üzülürdüm. Sonra çocuğumu suçlardım, "ben senin için neleri feda ettim ama sen yine başarısızsın" diye ya da kendimi suçlar daha fazla fedakarlık yapmaya çalışarak kendimden olurdum. İlk hissettiğim şey buydu. Sonra anne olan arkadaşlarımı düşündüm. Gayretlerini. Çocukları başarılı olsun diye çalışıp çabalamalarını. Evleri dağınık olmasın, çocuğu iyi beslensin, iyi bir okula gitsin, okumayı öğrensin, iyi bir iş bulsun, iyi para kazansın kaygılarını. Kendilerini çocuklarına adamalarını. Annemi düşündüm, annemin yaşında başka anneleri. Çocuğuna "senin için neler yaptım sen nankör çıktın" diyenleri, demeyenleri. Çocuğu için işi bırakanları, çocuğu için sevmediği bir ortamda yaşayanları ve bunun için çocuğunu suçlayanları, suçlayamayanları. Sonra geçen gün otobüste karşılaştığım kadını düşündüm. Annem yaşlarındaydı. Önümüzde de küçük bir kız vardı annesiyle. Kız bana dedi ki "senin adın ne" sıla dedim. "onun adı ne" dedi kadını göstererek. "bilmiyorum" dedim. "annen değil mi o" dedi "değil" dedim "annen nerde" dedi. "kızımla evde" dedim. "sen kızını mı almaya gidiyorsun" dedi "hayır ben işe gidiyorum" dedim küçük kız çok şaşırdı. diğer durakta indiler. Yanımdaki kadın bana "kız senin çocuğunun yanında olmanı kabullenmedi." dedi. "şimdi sen çalışıyorsun, kızın büyüdüğünde senin için çalıştım demen bir işe yaramayacak. Onda derin yaralar açacaksın, seni affetmeyecek." dedi. Ben de nazikçe sustum gülümsedim "yapacak bir şey yok" gibi saçma bir şey söyledim. Öyle çok içimde kaldı ki. O kadınla uzun uzun konuşup ona anlatmak isterdim tüm bunları. Otobüste, beni tanımadan, kızımı bilmeden. Bilse ve tanısa bile ne hakla? İşte aklıma bunlar geldi bu yazıyı görünce. O kocaman toplumsal baskı. Bu fotoğrafta babanın olmayışı. Babalı olan fotoğraflarda da "güvenli liman" "evin direği" "gölgesi yeter" baskısı. Annelere ayrı, çocuklara ayrı, babalara ayrı baskı. Kadınlar, erkekler, çocuklar hakkında genel yargılar. Bugün havaalanında da yanımda oturan kişinin sorusu "kadın ve erkekler hakkında ne düşünüyorsunuz" idi. "insan olduklarını düşünüyorum" dedim. Belki o konuşmayı da yazarım. Ama bu gece bana bu yazıyı yazdıran Özgür beye teşekkür ediyorum, bu yazdıklarımı onunla da paylaştım ve o da bana kendisinin de bu baskıya maruz kaldığını söyledi. Anne ya da baba farketmiyor. Bir çocuğumuz olduğunda, bir çocuk gördüğümüzde, içimizdeki çocuğa bir proje gibi değil de bir insan gibi bakıp sadece mutlu ve neşeli olması için içimizden gelen fedakarlığı yapalım. Sorumluluklarımızın fedakarlıklara onların da kurban olmaya karışmadığı güzel günler dilerim.

Öğrenme Günlüğü

 İnsan neden bir şeyleri yaşadıklarını, hissettiklerini, düşündüklerini kaydetmek ister bilmiyorum.  Benim bu kaydetme mevzum ilkokul ödevi olarak günlük yazmamla başladı sanırım.
Sonra hep yazdım, günlüğüme yazdım, mektuplar yazdım, defterlere yazdım. Kendi kendime konuşmalarımı meşrulaştırmaktı galiba bu yazma mevzusu.
   Sanki konuşarak doğmuşum gibi düşünüyorum bazen. Etrafımdaki insanların da bir dinleme kapasitesi var sonuçta işte hep bundan galiba bu kaydetme meselesi.
 Ya da başka bir sebebi vardır belki  bilemiyorum.
 Hayatımın dışına çıkıp uzaktan hayatıma, hikayeye bakma durumu hoşuma gidiyor belki de.
 İşte şimdi de içimde güçlü bir his var. Tanımlayamadığım ama kaydetmek gerektiğini bildiğim, hissettiğim bir şey.
 Her şey aynı gibi gözüküyor ama değişerek dönüşerek  devam ediyor, edecek biliyorum.
 İnsanların öğrenmek için geldiği, öğrenip öğrenmediğinin sınandığı bir yerdeyim.
 Kendimi hiç hissetmedim kadar ''öğrenici'' gibi hissediyorum.
''Balance sheet '' hazırlamanın, yaratıcı bir röportaj yapabilmekten bir tık daha fazlası.  Fesleğenlerin sinekleri rahatsız ettiğini, yoğurdu düzgün almadığında sulandığını, kahve pişirmeyi, hasta bakmayı, dert dinlemeyi .. öğrenmek gibi kuralı kaidesi olmayan hayati şeyler düşecek sanırım bu günlüğe.
 Bu sebeple de  bu değişimin, dönüşümün ve kıymetli öğreniciliğin kaydını tutmaya  karar verdim.    Belki bir gün hikayenin kendisi döner dolaşır bambaşka bir kelam olur düşer karşınıza, karşımıza
 Kim bilir ?!
   

   

Yaralı ayna


Bile bile lades dedikleri bu olsa gerek...
İçimi acıta acıta öğreniyorum  bazı şeyleri, canımı yaka yaka...
Yüreğimi parçalaya parçalaya son pişmanlıklarım başkasına fayda sağlasa da hep kendime zararım...
 Hep kendimden bir parça eksiltiyorum hep bağışlıyorum zamana mutluluklarımı...
Sadece göz yaşı biriktiriyorum kumbaramda sadece kırgınlıklar. ..
 Geçmişi geri getiremediğim gibi başkalarının hatalarını kendi hatam gibi görüp yıpratıyorum kendimi...
Başkalarını sevdiğim kadar kendimi sevmiyorum, zaman ayırmıyorum kendime  ne istiyorum diye sormuyorum, hep başkalarının istediği gibi biri olmaya çalışıyorum, gülüşlerim bile sahte, sırf başkaları mutlu olsun diye...
 Ürküyorum sevilmemekten çok seversem çok sevilirim sanıyorum  sanırım en büyük yanlışı burada yapıyorum, biraz şefkat için  benliğimi hediye ediyorum iki kuruşluk insanlara...
Aslında biliyorum ben olmaktan çıkıyorum, her gelen  sadece onarılmayan iltihaplı yaralar bırakıyor ruhuma...
Ruhum sevilmek kelimesini sadece sözle biliyor   sevgiyi acı çekmek sanıyorum, sadece kendinden  vermek...
 Mücadele ediyorum boş yere  yel değirmenleriyle savaşıyorum...
Başkalarına verdiğim değeri  kendime vermiyorum, biliyorum ama ben bir türlü uslanmıyorum...


Montenegro


 Ah azizim ah, iyi ki gitmişim dediğim ülkelerden. 
 Fotoğraflara bak, oku, anlayacaksın ne demek istediğimi. 
  Daha önce güzel olduğuna dair rivâyetler duymuştum lakin fevkalâdenin fevkinde demek daha yerinde olur zannımca. 


  Bar, Budva ve Kotor şehirlerini gezdim. Bar tarihi bir şehir. Daha doğrusu eski Bar dedikleri dağın eteğinde, tarihi kalenin içinde. (Arkeolog olmalıymışım dediğim anlar vardır benim. İşte o anlardan) 


  Hemen yakınında bir Nakşi tekkesi var. Bugün hâlâ aktif. Cehri zikir yapıldığını söyledi görevli. Camdan baktığınızda post serili duruyor zaten. 
  (Gönlü güzel insanların atmosferi de güzel olur hemi).



 Türbe var ayrıca. Görevli çok temiz bakıyor. Ondan biraz bilgi aldık. Güzel Türkçe konuşuyor. Aslında böyle deniz kenarında ve turistik bir şehirde tarihi tekke ve türbenin olmasına, 45 bin nüfuslu şehirde 15 bin müslüman bulunmasına çok şaşırdım.


  Bar şehrine yakın zamanda Türk devleti büyük bir İslam merkezi yapmış. Selimiye Cami.
  Nasıl temiz, nasıl ferah anlatamam. İçinde konferans ve bilgisayar salonu, misafir odaları var. Ney sesi geliyor çayhanesinden.




 Budva ise kocaman otellerin ve palmiyelerin bol olduğu bir şehir.


 Kotor tam anlamıyla denizin, tarihin, turizmin birleştiği bir yer. Ben de Adriyatik okyanusuna karşı oturdum banka, aldım elime bazlamayı. Bir kıyafetime bakıyorlar, bir elimdekine. (Erzurum kızıyam eze gurban ne şaşirirsan).



 Okyanusun hemen karşısında, dağın yamacında tarihi bir şehir başlıyor. 
 Tam tepesine ulaşmak çok uzun sürdüğünden, zemini gezebildik. Birçok ev dükkan olmuş ama o dokuyu korumuşlar. Çok etkileyiciydi.




 Karadağ'dan çıkarken muazzam bir okyanus uğurluyor sizi. Pek çok tarihi kilise görüyorsunuz 13. 15 yüzyıllardan kalma. Çoğu dağ yamaçlarında olduğundan ve yeterince kilise gezdiğimizden çıkmadık. 



   Özetle Karadağ özellikle gelinmesi, birkaç gün kalınıp doya doya gezilmesi gereken bir ülke... 
Montenegro! Sevdim seni kız ❤

Rare Disease Day and the promises of personalized medicine

O ur daughter Ellen wrote the post that I republish below 3 years ago, and we've reposted it in commemoration of Rare Disease Day, Febru...