HİKÂYE ANLATICILIĞINDA SÖZÜN GÜCÜ-2-

MASALCIYA MEKTUPLAR...

Sevgili Masalcı,

Diyorlar ki masal insan hayatını değiştirip dönüştürebilir. İnsana, yılanın eskimiş derisini bırakması gibi, eskimiş varoluşlarını atmasını öğretir. Yaşam yolculuğunda insana rehber olur. Diyorlar ki masal çölde yolunu kaybetmiş yolcular için kuzey yıldızıdır.

 Peki ama bunu nasıl yapar masal? Bu gücünü nereden alır? Masal bu dönüşüme tek başına mı vesile olur? Ona yardım eden,  gücünü açığa çıkartan birileri var mıdır?

Masal “SÖZ” dür diyorlar… 

Kağıt üzerine hapsedilmiş kelimeler masal değildir. Masal yaşayan insanın ruhundan  kopup gelen sözün ta kendisidir. Ruh canlıdır, kendi kaynağına ulaşmak için her an değişip dönüşür. Denizlere ulaşmak için onca engeli aşan nehirler gibidir ruh. Hep geldiği yere gitme, çıktığı kaynağa geri dönme sevdası ile yanıp tutuşur. Masal da ruha kaynağına ulaşabilmesi için yol gösterendir. Öyleyse masal hem yolun kendisi hem yolun gösterenidir.

Masal “İMGE”dir, diyorlar...

İmgeler kısaca masalın resimleridir. Bu resimler sadece göz ile görülmez. Kulak ile duyulur, burun ile koklanır, deri ile dokunulur, dil ile tadılırlar. İmgeler duyuların dış dünyayı iç âlemin diline çevirirken kullandığı dildir. İmge ne ise  odur. Gösterdiği şeydir yani. Ne eksik ne fazlasıdır. Her masal imge yüklü resimli kitaplara benzer.

Masal “SİMGE” dir, diyorlar…

İmgeler aynı zamanda masalın içindeki simgelerdir. “Her simge bir imgedir.” (Metin Bobaroğlu) Simge kendini göstermez. Her daim kendinin dışındaki başka bir şeyi gösterir. Ancak o zaman simge (sembol, metafor) olur. Mesela bir elma simge olduğunda pazardan satın alıp yediğimiz elma değildir artık. O artık bilginin, bereketin, ilk günahın ve daha başka bir çok haikatin temsilidir. Simgeler elle tutulamayan, gözle görülemeyen, duyular aracılığı ile algılanamayan hakikatleri duyuların önüne getirirler. Çok anlamlıdır ve yoruma açıktırlar. İmge görünümündeki simge çokluğu birliğe çeker. Böylece bir çok hakikat bir simgede bedenlenmiş olur. Nasıl ki ruh bu dünyada var olmak için bedene ihtiyaç duyar. Bunun gibi soyut olan hakikatler de masalda bedenlenirler ve böylece duyuların önüne gelirler. 

Masal ARKETİP’dir,  diyorlar…

Her arketip bir simgedir. Arkeler, İlkeler evrensel değerlerdir. Evrensel olan coğrafi konuma, tarihe, kültüre, insana göre değişmez. Bu evrensel ilkeler, arketipler insan ruhuna içrektir. Her ruh varlığının derinliklerine işlenmiş arketipler ile gelir bu dünyaya. Arketipler insan ruhunda “kollektif bilinçdışının” temsili olarak var olurlar. Arketipler kollektif olanın bireysel olandaki görünümüdür. 

Ne çok şeymiş masal. Ne derin, ne hikmetli bir varoluş! 

Başlangıçta imgeler, simgeler, arketipler soyut kavramlardır (ki zaten kavram soyut olandır). Hayal alemlerinde yaşarlar. Görünmez âlemi mesken tutmuşturlardır.  Yaşadığımız dünyada fiziksel bir varlıkları yoktur onların. Ruhun bu dünyada var olmak için bedenlenmeye ihtiyaç duyması gibi simgeler aracılığı ile temsil edilen soyut hakikatler de bedenlenmek için fiziksel bir mekana ihtiyaç duyarlar. İşte bu mekan masalcının tüm varlığıdır. Beden ruhun evidir. Masalcı da masalın ikamet edeceği sarayı…

Masal bir “HAZİNE SANDIĞI” dır, diyorlar. 

Bu sandığın içinde bereketli tohumlar gizlidir. Her  bir imge, simge ve arketip kalbinde yepyeni  yaşamların potansiyellerini gizleyen bir tohumdur. 

Masal “DÖNÜŞÜMDÜR” dür, diyorlar…

Bunun gerçek olabilmesi için önce masalcı hazine sandığını açmalı, sonra da sandığın içindeki hakikat tohumlarını büyük bir özenle kendi ruh topraklarına ekmelidir. Masalcı masalın gizli hazinelerini kendi ruhuna ekerken aklını, gönlünü ve duyularını kullanır. Bunlar masalcının aletleridir. Böylece masalcı masalı; aklen, kalben ve duyuları aracılığı ile masalı bilmeye başlar. Bilme yolculuğu bitince diller susar, bambaşka bir hakikatin kapısı açılır. Masalcı masalın kendisi olur. Bu aşamaya gelince masalcı susarken masal olur, bakarken masal gibi bakar,  konuşurken masalın dilinden konuşur.

Masalın hakikat tohumları ancak masalcının ruhunda can bulabilir. Tohum varlığındaki tüm güzellikleri masalcının ruhunda açığa çıkartınca bu kadim topraklar muhteşem bir çiçek bahçesine dönüşür. Böyle olunca masalcı değişir. Bunun için bir bahçıvanın sabrına, kudretine ve hikmetine ihtiyaç duyar masalcı. Masalcı hem bahçıvandır hem toprak hem çiçek hem de çiçeğin başkalarını cezbeden kokusu. Böyle olunca da masalcının dudaklarından dökülen SÖZ dinleyicisini değiştirip dönüştürür. 

Anlattığı masalın taşıdığı hazineleri kendi benliğine katamamış, kendisi değişip dönüşmemiş masalcının sözü “hazmedilmemiş bir kelamdan” (İsmail Emre) öteye gidemez. Hazmı zor bu kelam masalcıyı dönüştüremediği için dinleyicisi üzerinde de etki bırakmaz.

Masal “AŞK” tır, diyorlar…

Masal ve masalcı birbirine aşık iki maşuktur. Seven ile sevilen birbirinin uzağında durur mu hiç? İç içe geçmek bir olmak hiç ayrılmamak isterler. Masal ve masalcı da böyle hemhal olmak, bir olmak için yanıp tutuşurlar. Masalın hakikatleri masalcının benliğinde çiçek açmaya başlayınca vuslat gerçekleşmiş olur. Bu vuslatın meyveleri masalcının tüm varlığında görünür olmaya başlar. Onun hali değişmiştir artık. Sözleri, bakışları, duruşu dinleyenine sunulan bereketli meyveler gibidir. Dinleyici bu bereketli meyveleri yemeye başladı mı o da dönüşmeye başlar. 

Masal “SÖZ” dür diyorlar… (Başladığımız yere geri döndük şimdi.)

“Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı.” diyor Johanna İncilinde. Sözün Tanrının kelamı olabilmesi için masalcının ruhundan kopup gelmesi, onun halini taşıması gerekir. Söz ancak o zaman hakiki olur ve Tanrı’nın kelamını bize taşır.

Söz ve kelime arasında bir fark vardır. Örneğin ADALET kelimesi 6 harften oluşmuş bir simgedir. Bu kelimenin harflerinin şeklinden ötürü bir görselliği, ağızdan çıkınca da bir sesi vardır. Kelime dediğimizde bu görsellik ve sesi kast ederiz. Her kelime aynı zamanda bir simgedir. Tıpkı suyu taşıyan bir kap gibi. Kap kelime ise içindeki su kelimenin gösterdiği hakikattir. Kelimenin görüntüsü ve sesi onun fiziksel varlığı iken hakikati de onun içsel varlığıdır, özüdür. Adalet kelimesinin dış varlığından yukarıda bahsetmiştik. Peki onun iç varlığı neye benzer? Adalet kavramı insanda bedenlenince insanın hali nasıl değişir? Buna bağlı olarak toplumun yapısında neler gözlemlenir? 

İnsan ancak kendi bireysel yaşamında adaleti tahsis edebilirse bu soyut kavram görünür olmaya, ete kemiğe bürünmeye başlar. Kanunların herkes için eşit derecede geçerli olduğu, barış ve huzurun egemen olduğu bir toplum bize göz kırpar. Böyle bir toplumda insanlar güven içinde yaşarlar. Mutlu olurlar. Başkalarının hakkını kendi hakları gibi korurlar. Topluluk olma bilinci gelişmiştir. Masalların bize en çok gösterdiği hakikatkerden birisi adalet olduğuna göre masalcı kendi yaşamında adaleti tahsis etmedikçe anlattığı masallarda adaletin önemine hakikatte nasıl vurgu yapabilir? Masalcı kendi yaşamında adil ise  o zaman ağzından çıkan adalet kavramı söz niteliğine bürünür. Çünkü o zaman masalcı bu kelimenin hem iç hem de dış varlığı ile temas kurmuştur. O sözün kendisi, ete kemiğe bürünmüş yaşayan örneği olmuştur. İşte bu söz dinleyenini değiştirip dönüştürme gücüne sahiptir.

Hülasa masalcı masalın taşıdığı hakikatker aracılığı ile değişip dönüştükçe, masalın özünü kendi benliğine kattıkça ruhunda açmış olan hakikat çiçekleri ile dinleyicisini de dönüştürebilir. Bunu yapamıyorsa hiç konuşmasa, hiç anlatmasa daha iyidir. Çünkü o suskunluk ham konuşmalardan daha bereketlidir. 

Biz derdimizi anlatmak için onca laf kalabalığı ettik. Ama biliyoruz ki bu derdi hikâyeler kısa ve öz daha iyi anlatabilirler ve çok daha güçlü etkiler bırakabilirler. O zaman sözü bereketli Anadolu topraklarının yetiştirdiği en büyük kamil insanlardan birisi olan İsmail Emre’ye bırakalım da bize bir hikâye anlatsın;

 “-İmâm-ı Azam devrinde halkı salgın halde sıtma tutuyor. Doktorlar bir türlü hastalığın önünü alamıyorlar. Nihayet sebebini anlıyorlar; kavundan oluyormuş. Halka münadilerle “Ey ahali! Kavun yemeyin; sıtmayı yapan kavundur.” diye tehlikeyi ilân ediyorlar. Fakat kimse dinlemiyor. Nihayet İmâm-ı A’zam’ın nüfuzundan istifade etmek istiyorlar. Ona rica ediyorlar: “Siz va’z edin; halk sizin sözünüzü dinler” diyorlar. İmâm-ı A’zam düşünüyor, parmaklarıyla bir şeyler hesap ediyor: “bugünlerde va’z edemem. Ancak 23 gün sonra va’z ederim” diyor. Doktorlar şaşırıyorlar: “Niçin 23 gün sonra?” diyorlar. İmâm-ı A’zam şu cevabı veriyor: “Ben 17 gün evvel kavun yedim. Kavun vücutta 40 gün kalır. 40 gün sonra yenen kavundan vücutta eser kalmaz. Ben 23 gün daha beklemeliyim ki 17 gün evvel yediğim kavun vücudumdan çıksın. İşte o zaman söyleyeceğim sözü tutarlar. Benim kanımda kavun varken halka nasıl “kavun yemeyin” diyeyim…***

*** İsmail Emre’nin Tasavvufî Sohbetleri, 14 Temmuz 1952, Sayı 51  (http://www.ismailemre.net/sohbetler.asp?yazno=1&katno=6)

HİKÂYE ANLATICILIĞINDA SÖZÜN GÜCÜ-1-

SÜTTE ÇİĞ, VARLIKTA SÖZ MAYASI...

 Yoğurdun mayası yoğurttur. İnsanın mayası insan.

Uzun zamandır evde yoğurt yapıyorum. Mutfakta kaynaması için ocağa koyduğum sütün başında beklerken onun içten içten değiştiğini gözlemliyorum. Sütün bu değişim süreçlerine tanıklık etmek beni çok etkiliyor. Süt köpürdükçe düşünce âleminin kapıları da aralanıyor. Köpüklerden yapılmış bir kayığın içinde, düşünce âlemlerinin derinliklerine doğru tefekküre dalıyorum. Her bir düşünce dalgasının ömrü köpük gibi kısa oluyor. Ben de düşünce köpükleri uçup gitmesin diye onları yazıya döküyorum. Neler mi düşünüyorum? 

Sütü tencereye koyuyorum ve tencereyi ocağa yerleştirip altını yakıyorum. Süt yavaş yavaş ısınmaya başlıyor. Bembeyaz bir masumiyete bürünerek, sütün varlığının derinliklerinde saklanmış olan süt kokusu yavaş yavaş mutfağa yayılmaya başlıyor. Biraz sonra süt coşuyor ve üzerinde köpükler dans etmeye başlıyor. Bu aşamada biraz bekliyorum. Süt iyice kaynamalı. Taşmasın diye tencerenin başından da ayrılmıyorum tabii. Süt yeterince kaynayınca, taşmadan önceki aşamada altını kapatıyorum. İtiraf etmek gerekirse bazen süt elimden daha çevik davranıyor ve ocağın beyaz yüzeyinde yayılmak üzere tenceredeki yuvasını terk ediyor. Bu aşamada zamanlama çok önemli. Daha sonra kaynamış sütü tencerede bekletiyorum. Bekleyen kaynamış sütün üzerinde bir süre sonra sarı bir kaymak tabakası oluşuyor. Bu kaymak bana varlığı ile dış dünya arasına sınırlar koyan ve bu sınırların ardında kendi yalnızlığına çekilip kendi kendini mayalayan insanı hatırlatıyor. Oluşan kaymağı bir kaseye alıyorum. Taze kaymak sabah kahvaltılarımızın vazgeçilmez yiyeceği. Daha sonra tenceredeki sütün soğumasını bekliyorum. 

Bir zamanlar anneme; peki ama bu sıcak süt ne kadar soğuyacak anne, diye sormuştum. O da bana harika bir cevap vermişti. “Süt parmağını ısırmayınca bil ki mayalanacak zamanı gelmiştir.” O günden beri serçe parmağımı süte koyuyorum, süt beni ısırmazsa mayanlanma zamanının geldiğini anlıyorum. Sütü tencereden kaselere döküyorum. Önceden ayırdığım mayayı tahta bir kaşıkla alıp kaseye bir tutam koyuyorum ve kapağını kapatıyorum. Neden mi tahta kaşık? Çünkü benim mayam çiğ mayası. Evet, evet bildiğimiz doğadaki çiğ. Eskiler yoğurdunu böyle mayalarmış. Bizim neyimiz eksik :) Derler ki Hıdırellez zamanının ilk üç günü doğaya düşen çiğde çok yararlı mikroorganizmalar vardır. Doğa kendi kendini mayalamak için kullanıyor bu çiğleri. İşte bu ilk üç günde toplanan çiğ mayalama yeteneğine sahiptir. Bir arkadaşım geçen sene Bolu’ya gitmiş ve sabahın 4’ünde uyanıp elinde bir çorba kaşığı ile tam tamına 2 saat beklemiş. Böylece bir çorba kaşığı çiğ toplayabilmiş. Arkadaşımın o çiğden mayaladığı yoğurt mayasını kullanıyorum ben. Doğa ananın bilgeliği ve hüneri evimden eksik olmuyor :)

İçine maya konulmuş süt kasesini nazikçe çalkalıyorum. Daha sonra kaseyi sıcacık bir battaniyeye sarıyorum. Süt, battaniyesine sarılmış olarak 6-7 saatlik bir uyku çekiyor. Uyku zamanı bitince battaniyeyi açıyorum. O da ne? Sütün yerinde yeller esiyor. Yerinde doğal probiotik kaynağı, lezzetli mi lezzetli bir yoğurt var artık. Süt halden hale girerek, varlığının derinliklerindeki hazineleri paylaşıyor bizimle. Bir bakıyorsunuz kaymak, bir bakıyorsunuz kefir, bir bakıyorsunuz peynir olmuş.

Tüm bu süreçler beni; mayalanma, dönüşme, varlığın sırlarının ortaya çıkması, gizli hazineler konusunda düşünmeye davet ediyor. Yoğurt kendisiyle mayalanıyor. Kendini kendinden çoğaltıyor. Isınan süt halden hale girince varlığı akışkan sütten, daha katı ve lezzetli yoğurda dönüşüyor. Aynı şekilde insan da insandan mayalanıyor. Hakiki rehberlerin sözünden, halinden…

Bizler de süt gibi halden hale girmiyor muyuz? Varlığımızın derinlerindeki hazinelerimiz her an bilinmek için bizleri; rüyalarımızda, hayallerimizde, iç geçirdiğimiz anlarda, kalbimizin hızla çarpttığı her durumda ziyaret etmiyor mu? Ediyor vallahi. Bunu hem kendi arayışlarımda, manevi yolculuklarımda hem de eğitimlerime gelen bütün öğrencilerimin parıldayan gözlerinde görüyorum.

Eski varlığımı terk edip yeni bir varoluşa doğru yelken açmak istiyorum. Ama nasıl? Süt bana yol gösteriyor. Aşk ile. Aşksız olmuyor. Nasıl ki sütü ısıtan ateş onu yavaş yavaş değiştirmeye başlıyor, aşk da bizi böyle yavaş yavaş ısıtıyor. Varlığın hakikatini ortaya çıkarmak için ateş lazım, aşk lazım. Aşk ateştir. Aşk kaynaktır. İnsan kendi varlığının derinliklerinde gömülü hazinelere aşık oldu mu ve maşukuna ulaşmak için çaba sarfetmeye, emek vermeye başladı mı yolculuk başlamış demektir. Zamanı gelince yol bizi maşuka götürür. Ama nasıl? Benim deneyimime göre hocasız, rehbersiz, mürşitsiz olmuyor. Nasıl ki ben  önce süt tenceresinin altını yakan ve sonra da zamanı gelince taşmasın diye altını kapatan bir iradeyim, ruhun uçsuz bucaksız topraklarında yolculuğa çıkmış ve maşukunu arayan aşığın da aşkının zaman zaman harlanması, zamanı gelince de bu ateşin kapatılması gerekiyor. Bize yol gösteren kamiller aşk ateşini harlıyor ve zamanı gelince de onu soğutuyor. Hakiki rehberler öğrencisinin varlığının derinliklerindeki ateşin ne zaman yakılacağını, ne zaman harlanacağını ve ne zaman söndürülüp, dinlendirileceğini çok iyi biliyorlar. Peki bunu nasıl yapıyorlar? HAL ile. SÖZ ile. Hal’in kelamı yoktur derler, o yüzden onun hakkında yazmam zor. Ama sözün mayalama yeteneği hakkında bir şeyler karalayabilirim.

Yoğurdun mayası yoğurttur, insanın mayası insan. İnsan sözden mayalanır. Söz; manayı kucaklar. Söz hem sesleri hemde sessizliği kucaklar. Söz halleri insana taşır. Sarıp sarmalar bizi söz. Hem dıştan hem de içten. Dıştan ses ile içten mana ile. Söz içtir, tekliktir, mayalanmadır. Göz kapıları kapanırsa söz varlığın iç alemlerinde bir dansa durur. İnsanın hakikatini aşkla yakar, aşkla dönüştürür.

Söz kelime değildir. Kelimeler sözü taşıyan bir kaptır. O kabın içinde sözün hakikati gizlidir. Bu hakikat insanın iç âleminde, sessiz bir yerde yaşar. Bedende öte ruhun topraklarıdır burası. Görünmez bir âlemdir. Görünmez âlemdeki hakikatler bilinmek isteyince, artık görünür olmak istiyorlar demektir. Bunun için kendilerine giyinebilecekleri bir elbise ararlar. Başka bir deyişle kendisini tutacak bir kaba ihtiyaç duyarlar. Bu elbise (kap) kelimedir. Elbisesini giyen, kabına akan hakikat bizim dünyamızda var olmaya, görünür, duyulur olmaya başlar. Kelimeler yaşayan varlıklardır. Kendilerine ait bir iç bir de dış varlıkları vardır. Kelimelerin dış varlığı seslerdir, iç varlığı ise hakikatler. Söz bütün bunların toplamıdır. İnsanın mayası sözdür demiştik. Ancak kendi iç varlığından kopmamış, özü ve görünüşü bütün olan sözün gerçekten mayalama, değitirip dönüştürme gücü vardır. 

Peki bu söz kendi iç varlığını kimde buluyor? İnsanda. İnsan olmadan sözcüklerin hakikatleri yaşayacakları bir toprak bulamıyorlar. Sözcüklerin hakikatlerini yaşamış ve onların kelimelerini bulmuş bir üstat konuşmaya başladı mı, hakikat arayışında olan yolcuyu mayalar. O üstadın sözcükleri manayı taşır. Mana hakikatin habercisidir. Hakikatler giydikleri ses elbisesi sayesinde kulaktan girer ve bizim iç varlığımızda bizi mayalamaya başlar. Hakiki ustaların sözü doğadan alınmış çiğ mayası gibi sağlıklıdır, lezzetlidir ve mayalama yeteneği vardır. Mayalanma süreçlerinde dönüşüm için  zaman gerekir. Sütü sarıp sarmalamıştım ben, yoğurt olsun diye. Ustamın yanından ayrıldım mı kendimi de sıcacık şefkat battaniyeme sarıp, sarmalıyorum. Battaniyenin içinde uzun uzun tefekküre dalıyorum. İçimdeki sözlerin yarattığı dalgaları izliyorum. Ve varlığın kendisine, varoluşa şükrediyorum. Bir anlatıcı ve eğitmen olarak düşünce yollarında topladığım bu hakikatleri mesleğimle birleştirmeden de rahat duramıyorum. Zira tüm okumalarım ve keşiflerim hikâye anlatıcısının yoluna çıkmadan tamamlanmışlık duygusunu yaşayamıyorum. 

Mevlânâ’nın sözleri yankılanıyor kulaklarımda; “Ne zamanki bir hikâye dinleriz, evimiz değişir.” Bu bana, sözcükler aracılığı ile aktarılmış hikâyelerin (hakikatlerin) değiştirip, dönüştürme gücünü hatırlatıyor. Hikâyeler özellikle sözlü gelenek ürünleri (masallar, mitler, bilgelik hikâyeleri, vs.) varlıklarının derinliklerinde dönüştürücü potansiyeller taşırlar. Peki bu potansiyeller nasıl aktive olur? Kanımca anlatıcının varlığında. Anlatıcı hikâyesini anlatmaya başlamadan önce bir süre onunla hemhal olur. Vakit geçirir. İşte bu hemhal olma sürecinde hikâyenin manasını kendi varlık aleminde yeniden yaratır. Hikâyeden aldığı her türlü ilhamla kendi iç varlığında yeni bir ev kurar. Bu ev o hikâyenin, anlatıcısının iç dünyasındaki biricik ve emsalsiz bir temsilidir. Bu yapının bir kulübe mi, bir saray mı, yoksa bir mabed mi olacağı anlatıcının iradesine, verdiği emeğe bağlıdır. Anlatıcı hikâyeden bir saray, hikâyeden bir mabed yaptı mı artık dinleyeni ile buluşmaya hazırdır. Bu süreçlerden geçen anlatıcı sözcüklerin iç varlığını bilir. Anlatmaya başlayınca sözcükleri iç varlığından, manadan koparak gelirse  hikâyenin dinleyen, de sözle mayalanır. 

Neden hikâyeler anlatıyor, hikâyeler dinliyor, bize rehberlik edecek hikâyeler arıyoruz? Hepimiz bir mananın peşindeyiz. Hikâyeler de bize aradığımız manayı sunabilecek çok kıymetli varlıklardır. Varlığın hakikatleri hikâyelerin içlerinde gizlidir. Hikâye bir kaptır, içindeki hakikat ise cevheridir. Bu cevher bizi içimizdeki sevgilimiz ile buluşturur. Aşık ile maşukun vuslatında hikâyeler bu yüzden önemli bir görev üstlenirler. Anlatacağı hikâye aracılığı ile içindeki maşuk ile buluşmuş anlatıcının sözleri dinleyenini de kendi içindeki sevgili ile buluşturur. Bunun adına hikmetli anlatım diyebiliriz. Sözün hikmetine sahip anlatıcının dinleyecilerini de bu hikmet dünyasına davet etmesi ancak anlatıcı hikâye elbisesinin içindeki  “öz varlığa” ulaşabilmişse ve ondan sonra orada edindiği halleri, sözcükleri dinleyicisi ile paylaşırsa oluyor. 

Özetle hikâye anlatıcısının eğitimi çiğ sütten yoğurt olma sürecidir diyebilirim. Çünkü anlatıcı sözcüklerle dans edendir.  “ Dil çünkü ruhtan doğar ve ruh dokunan, gezen, hareket eden, meyve verendir… Her şeyi takibe alır, yalnız değildir, en ufak şeyi izler, izlenimlerle taşar, kaynar, bunca şey dili, hem de her kendini kaynatıp taşıranı farklı ve kendine mahsus bir usare ile bir çiçek açtırır, onu konuşturur.” ŞULE GÜRBÜZ

***Bu sözcüklerin, varlığı ve sözleri ile her daim beni mayalayan üstadım Metin Bobaroğlu olmadan varlık bulamayacağını çok iyi biliyorum .Hocamın varlığına şükran duyuyorum.

This year's (2017) textbook-free Introduction to Human Origins and Evolution

This is a tradition now. You can search the archives for previous years' and for my philosophy behind this course. It's always evolving. 

As usual there is no textbook. Students only need to get the much-loved book by Alice Roberts, The Incredible Unlikeliness of Being ("IUB"), and read it all along with many other articles as you'll see below.

This year I was happy to see a study supporting my own practice which I take to be common sense--that we should teach genetics before evolutionary theory for explaining how it works (e.g. its mechanisms): http://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.2002255

I haven't looked in a while, but teaching genetics before the mechanisms of evolution is not the approach of a single one of the textbooks for this course and that's one of the many reasons I stopped using them!

So, minus the in-class handouts and worksheets, here are the daily portfolio assignments for the newest incarnation of my big introductory, general education course on human evolution. As usual, I apologize for the formatting issues caused by pasting from a Word Document into this blog.  It's all yours if you want it....

 Fall 2017

APG 201: Human Origins and Evolution

3 credits

Dr. Holly Dunsworth

1. Observe and Explain - This view of life. Our place in nature

Big Questions: What is the anthropological perspective? What is the scientific approach to understanding human origins? What is a human? How do humans fit on the Tree of Life?

1.1 - Introduction to course

Assigned Reading/viewing

What is it like to be a biological anthropologist? A Field Paleontologist's Point of View – Su (Nature Education)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/what-is-it-like-to-be-a-59719064

Notes from the Field: A Primatologist's Point of View – Morgan (Nature Education)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/notes-from-the-field-a-primatologist-s-54334509

Expedition Rusinga (video; 8 min) https://www.youtube.com/watch?v=4y1puNyB9e8  

The ape in the trees – Dunsworth (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2014/02/the-ape-in-trees.html

How Do We Know When Our Ancestors Lost Their Tails? (video; 4 min)

http://video.pbs.org/video/2365211775/

Prompt:  This is an in-class prompt that you will be given in class.

[TRANSCRIBE YOUR ANSWER TO THE IN-CLASS PROMPT HERE.]

1.2 - Do animals know where babies come from?

Assigned Reading/viewing

“Do animals know where babies come from?” by H. Dunsworth (Scientific American)- Located on Sakai, and linked here:

http://www.nature.com/scientificamerican/journal/v314/n1/full/scientificamerican0116-66.html?foxtrotcallback=true

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

[WRITE YOUR ANSWER HERE, AND SO ON AND SO FORTH FOR ALL BELOW…]

1.3 - Scientific process 

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 1: Beginnings - Roberts

How Science Works (video; 10 min):

https://www.youtube.com/watch?v=JH0_xC7q9tU&feature=youtu.be--flowchart

Understanding science: How Science Works, pages 1-21; starts here:

http://undsci.berkeley.edu/article/0_0_0/howscienceworks_01

Carl Sagan’s Rules for Critical Thinking and Nonsense Detection

https://www.noodle.com/articles/carl-sagans-rules-for-critical-thinking-and-nonsense-detection

10 Scientific Ideas That Scientists Wish You Would Stop Misusing

http://io9.com/10-scientific-ideas-that-scientists-wish-you-would-stop-1591309822 

Prompt 1: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t. What do you expect to learn from the rest of the book?

Prompt 2:  This has two parts, A and B. First, choose oneof the following well-known and established observations. Indicate your choice by highlighting it.

1. Children from low income homes show evidence of malnutrition.
2. In most humans, the right humerus (upper arm bone) is larger than the left one.
3. Pregnant mothers who smoke tend to have smaller babies than mothers who do not smoke.
4. Chimpanzees living in zoos tend to be overweight compared to their relatives living in the wild.

A.    Without using anything but your own mind, come up with two different hypotheses to explain that one observation.

B.    Briefly describe how you would test these hypotheses you have offered. Include discussion of the methods and variables for obtaining evidence and the kinds of evidence that you would need to find to both refute and to support each hypothesis. 

1.4 - Linnaeus and the Order Primates

Assigned Reading/viewing

Characteristics of Crown Primates – Kirk (Nature Education)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/characteristics-of-crown-primates-105284416

Prompt: Answer the following questions (complete sentences are not necessary) by sticking to the reading above and these excellent resources:

Arkive: http://www.arkive.org/

Animal Diversity Web: http://animaldiversity.ummz.umich.edu/

Primate Factsheets: http://pin.primate.wisc.edu/factsheets

Encyclopedia of Life: http://eol.org/

Time Tree: http://www.timetree.org/

1.    My primate is a(n)  [will be assigned to you in class]

2.    What is the species?

3.    Here is a link to a video of this species:

4.    Where does it live on Earth?

5.    What is the range of its habitat? Describe the nature of the habitat.

6.    Is your primate nocturnal, diurnal, or crepuscular?

7.    What does it eat?

8.    How does it move about? 

9.    How does it socialize? (i.e. solitary? groups?...)

10.  How does it raise offspring? (i.e. solitary? groups?...)

11.  Body size (both kg/g and lb/oz)? Are male and female different?

12.  Coloration?

13.  What are its predators?

14.  Is it protected or endangered?

15.  Anything else fascinating about it?

16.  At what point in the past (millions of years ago) did it share a most recent (aka “last”) common ancestor with humans? (go to www.timetree.org to find out)

1.5  - Overview of Primate taxonomy

Assigned Reading/viewing

Many primate video clips –Posted on Sakai

Additional resources

Old World monkeys – Lawrence and Cords (Nature Education)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/old-world-monkeys-83033815

Prompt: In 200 words or more, write about your primate video viewing experience, for example, you might write about what you saw, at face value, or you might want to write about what defied your expectations or what surprised you, or what you would like to learn more about.

Prompt: Without looking at any resources except for these films, come up with some categories for the different types of primate locomotion, give those categories names and definitions, and list which species in the films fall into which categories you’ve created.

1.6 - Primate diet and locomotion; ecology and anatomy

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 2:Heads and brains – Roberts

Additional resources

Primate locomotion – Gebo (Nature Education)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/primate-locomotion-105284696

Our Fishy Brain (video; 2.5 mins) http://video.pbs.org/video/2365207797/

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

[Prompt for practice: Label all the bones that you can on the human skeleton. No need to demonstrate it here. Print out an  image and draw on it, but no need to scan into your portfolio (let’s keep this low tech, I trust you!). If you cannot name them all using only your memory, use a quality on-line resource (like https://askabiologist.asu.edu/bone-anatomy) to help you. (Do not concern yourself with the location of the individual carpals and tarsals but point out where the carpals and tarsals are.) ]

[Prompt for practice: Go to http://www.eskeletons.org/ and based on what you see, draw the os coxa (half of the pelvis) of a chimpanzee and a human. (Same as before, do on your own, no need to include here… let’s keep it low tech.)]

Prompt: Describe the similarities and differences in anatomy between chimp and human pelves/pelvises (do not worry about applying technical jargon). What kinds of behavioral differences might correlate with the anatomical differences in the pelvis and why?

[Prompt for practice: Go to http://www.eskeletons.org/ and based on what you see, draw the skull  (including teeth) of a chimpanzee and a human(Same as before, do on your own, no need to include here… let’s keep it low tech.).]

Prompt: Describe the similarities and differences in anatomy between chimp and human skulls and teeth (do not worry about applying technical jargon. What kinds of behavioral differences might correlate with the anatomical differences in skulls and teeth and why?

1.7 - continued 

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 3:Skulls and senses – Roberts

Additional resources

Finding the Origins of Human Color Vision (video; 5 mins) http://video.pbs.org/video/2365207765/

We Hear with the Bones that Reptiles Eat With (video; 4 mins) http://video.pbs.org/video/2365207244/

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

1.8 - Primate encephalization, tool use and communication

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 4:Speech and gills - Roberts

Additional resources

Primate Communication – Zuberbuhler (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/primate-communication-67560503

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

1.9 - Primate sociality

Assigned Reading/viewing

The Human Spark 2: So Human So Chimp – PBS, hosted by Alan Alda (video; 55 mins IF LINK IS BROKEN JUST SEARCH FOR IT)

https://www.youtube.com/watch?v=smODYrjeVms

Additional resources

What Influences the Size of Groups in Which Primates Choose to Live? – Chapman & Teichroeb (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/what-influences-the-size-of-groups-in-58068275

Primate Sociality and Social Systems – Swedell (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/primate-sociality-and-social-systems-58068905

Primates in communities – Lambert (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/primates-in-communities-the-ecology-of-competitive-59119961

Prompt: In 200 words or more, react to The Human Spark 2, highlighting something you already knew and also something you learned that was brand new to you. What is the human spark?

1.10 - Evolution (shared ancestry over deep time) and Darwin's evidence for it

Assigned  Reading/viewing

Two chapters from The Autobiography of Charles Darwin: "Voyage…" (p. 71-81 ) and "An account of how several books arose" (p. 116- 135) http://darwin-online.org.uk/content/frameset?viewtype=text&itemID=F1497&pageseq=1

Additional resources

Amazing Places, Amazing Fossils: Tiktaalik (video; 5 mins) https://www.youtube.com/watch?v=T2vKlEUX7DI

The Ancient History of the Human Hand (video; 4 mins) https://www.youtube.com/watch?v=RUL8hKDdY84

Prompt: In 200 words or more, according to your impression of Darwin’s writings, reflect on the circumstances or experiences that influenced Darwin's thinking.

1.11 - Phylogeny

Assigned Reading/viewing

Reading a phylogenetic tree – Baum (Nature Ed)

 http://www.nature.com/scitable/topicpage/reading-a-phylogenetic-tree-the-meaning-of-41956

Trait Evolution on a Phylogenetic Tree – Baum (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/trait-evolution-on-a-phylogenetic-tree-relatedness-41936

Prompt: How could someone falsify the accepted fact of evolution? Remember, for something to exist within the realm of that which is knowable via science, there must be a hypothetical way to falsify it.

**

2. Explain and Predict - Explaining the similarities and differences. How evolution works.

Big Questions: Why are we like our parents but not exactly? Why are we like other species but not exactly? How did human traits and human variation evolve? How do we know what the last common ancestor (LCA) was like?

2.1 - How eggs and sperm get made and how they make you

Assigned  Reading/viewing

IUB, Chapter 5:Spine and segments – Roberts

Additional resources

Gregor Mendel and the Principles of Inheritance – Miko (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/gregor-mendel-and-the-principles-of-inheritance-593

Mendelian Genetics: Patterns of Inheritance and Single-Gene Disorders – Chial (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/mendelian-genetics-patterns-of-inheritance-and-single-966

Developing the Chromosome Theory – O’Connor (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/developing-the-chromosome-theory-164

Genetic Recombination – Clancy (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/genetic-recombination-514

What is a Gene? Colinearity and Transcription Units – Pray (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/what-is-a-gene-colinearity-and-transcription-430

RNA functions – Clancy (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/rna-functions-352

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

2.2 - continued

Assigned Reading/viewing

Things Genes Can’t Do – Weiss and Buchanan (Aeon)

http://aeon.co/magazine/nature-and-cosmos/kenneth-weiss-anne-buchanan-genetics/

Additional resources

Phenotypic Range of Gene Expression: Environmental Influence – Lobo & Shaw (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/phenotypic-range-of-gene-expression-environmental-influence-581

Genetic Dominance: Genotype-Phenotype Relationships – Miko (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/genetic-dominance-genotype-phenotype-relationships-489

Pleiotropy: One Gene Can Affect Multiple Traits – Lobo (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/pleiotropy-one-gene-can-affect-multiple-traits-569

Polygenic Inheritance and Gene Mapping – Chial (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/polygenic-inheritance-and-gene-mapping-915

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t. Why is it important to consider what genes can and cannot do?

2.3 - Inheritance, gene expression, Mendel's simplicity and reality’s complexity

Reading/viewing

IUB, Chapter 6: Ribs, lungs and hearts– Roberts

Additional resources

Hox Genes in Development: The Hox Code – Myers (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/hox-genes-in-development-the-hox-code-41402

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

2.4 - Mutation and gene flow

Assigned reading/viewing

Evolution is the only natural explanation – Dunsworth (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2013/06/evolution-is-only-natural-explanation.html

The F-words of Evolution  – Dunsworth (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2011/05/f-words-of-evolution.html

Another F-word of evolution  – Dunsworth (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2011/05/another-f-word-of-evolution.html

Additional resources

Evolution Is Change in the Inherited Traits of a Population through Successive Generations – Forbes and Krimmel (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/evolution-is-change-in-the-inherited-traits-15164254

Mutations Are the Raw Materials of Evolution – Carlin (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/mutations-are-the-raw-materials-of-evolution-17395346

Mutation not natural selection drives evolution –  Tarlach (about Nei; Discover Magazine)

http://discovermagazine.com/2014/march/12-mutation-not-natural-selection-drives-evolution

Prompt: Reflect back on your answer to “what is evolution” from Day 1.1 of class. What did you get right? What did you get wrong? What did you omit? How do the three assigned readings shape your view of evolution? What are you still left wondering about evolution?

2.5 - Natural selection

Assigned Reading/viewing

none

Additional Resources

Natural selection, genetic drift and gene flow do not act in isolation in natural populations – Andrews (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/natural-selection-genetic-drift-and-gene-flow-15186648

Sexual selection – Brennan (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/sexual-selection-13255240

Prompt: Write an answer for each of the questions below. In other words, come up with a hypothesis to explain the evolution of each of the four phenomena. These are evolutionary scenarios that you are writing.  This is brainstorming, so have no fear, but you should still write with clarity.

1.    How did the mandrill get that colorful face? What about the rear?

2.    How did the colobus monkey get a long, specialized gut?

3.    How did silverback gorillas become twice as big as females?

4.    How did humans become “naked”? (i.e. how did we cease to be as furry as the other primates)?

2.6 - Genetic drift

Assigned Reading/viewing

The Evolution of Your Teeth (video; 3 mins) https://www.youtube.com/watch?v=ohq3CoOKEoo

Additional Resources

Neutral Theory: The null hypothesis of molecular evolution – Duret (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/neutral-theory-the-null-hypothesis-of-molecular-839

Negative selection – Loewe (Nature Ed)

 http://www.nature.com/scitable/topicpage/negative-selection-1136

On the mythology of natural selection. Part I: Introduction – Weiss (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2014/07/on-mythology-of-natural-selection-part.html

On the mythology of natural selection. Part II: Classical Darwinism– Weiss (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2014/07/on-mythology-of-natural-selection-part_16.html

Secrets of Charles Darwin’s Breakthrough -  Bauer (Salon)

http://www.salon.com/2015/05/30/secrets_of_charles_darwins_breakthrough_the_real_story_of_how_we_got_to_evolution/

Prompt: Read on and answer questions when asked (A and B):

Remember…

•       Most of us were taught incorrectly or led, wrongly, to believe that ‘evolution’ = ‘natural selection’ and that all evolution occurs through natural selection. This leads us to see every evolutionary scenario, all the way from fairy tale ones to the most scientifically legitimate ones, as natural selection. This is, of course, not a correct understanding of evolution.

•       Natural selection can result in new adaptations or in the elimination of bad traits. The former is “positive” selection, the latter is “negative” and is always occurring no matter what. Positive selection does happen but is not easy to test, since natural selection occurs via differential reproductive success, but “survival of the luckiest” alleles via genetic drift can look exactly the same by increasing and decreasing allele frequencies just by chance. The difference between the two is that, in a selection scenario, the trait that’s evolving is causing the differential reproduction (whether enhancing or inhibiting, even if ever so slightly affecting it slowly over time), but in a genetic drift scenario the trait is randomly “drifting” to lower or higher frequencies merely due to chance (unlinked to the trait in question) effects on differential reproduction and chance passing of one allele or the other to offspring. Like selection, drift can completely fix or completely eliminate traits. Genetic drift is always occurring, and so is negative selection to some degree (filtering out mutations that prevent survival and reproduction) and positive selection to some degree (increasing the prevalence of mutations, new or old, that enhance survival and reproduction).

Read this blurb from a website below about a very common perception of human evolution:

_______________________________________________________________________________

Wisdom teeth might be lost as people continue to evolve

Why the modern diet may make wisdom teeth unnecessary

About 25 to 35 per cent of people will never get their wisdom teeth

By: Astrid Lange Toronto Star Library, Published on Tue Jun 25 2013

http://www.thestar.com/life/health_wellness/diseases_cures/2013/06/25/wisdom_teeth_might_be_lost_as_people_continue_to_evolve.html#

Wisdom teeth are the third and final set of molars that most people get in their late teens or early 20s. But not everyone does — the American Dental Association estimates that about 25 to 35 per cent of people will never get their wisdom teeth. Another 30 per cent will only get 1 to 3 of them. Anthropologists believe wisdom teeth evolved due to our ancestors’ diet of coarse, rough food — leaves, roots, nuts and meat — which required more chewing power and resulted in excessive wear of the teeth. Since people are no longer ripping apart meat with their teeth and the modern diet is made of softer foods, wisdom teeth have become less useful. In fact, some experts believe we are on an evolutionary track to losing them altogether.

_____________________________________________________________________________________

A.    Briefly explain the evolutionary mechanism behind the evolutionary scenario for future wisdom tooth loss that the author of the blurb alludes to. In other words, think about what the writer is really hypothesizing for future human evolution and rephrase his explanation, but scientifically, in terms of all or just some of the four main mechanisms of evolution that we discussed in class which are mutation, gene flow, genetic drift, and selection. Important! Banned words for your scenario include: Need(s/ed/ing), want(s/ed/ing), try(s/ed/ing), best, most and fittest.

B.    Write out an alternative scenario where natural selection is responsible for the loss of wisdom teeth in our future selves. If it’s not obvious, this will be a significantly different scenario from what the writer has imagined in the blurb and from what you wrote in response to ‘a.’ Important! Banned words for your scenario include: Need(s/ed/ing), want(s/ed/ing), try(s/ed/ing), best, most, and fittest.

2.7 - Malaria resistance and lactase persistence

Assigned Reading/viewing

None

Additional resources

Natural Selection: Uncovering Mechanisms of Evolutionary Adaptation to Infectious Disease – Sabeti (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/natural-selection-uncovering-mechanisms-of-evolutionary-adaptation-34539

Prompt: Answer the following questions:

A.    What are the components of natural selection scenarios?

B.    What are the potential benefits to losing grasping abilities in our feet? In what environmental context?

C.    Write an evolutionary scenario, using natural selection, to explain how humans lost grasping ability in our feet.

D.    Write an evolutionary scenario, without using any form of selection, to explain how humans lost grasping ability in our feet.

E.     Give a plausible explanation, in Darwinian terms (i.e. using the components of natural selection, or if you want, sexual selection), for how humans lost our body fur and are now what’s often called ‘the naked ape.’ There are many ways to answer this for full credit as long as you incorporate all the components of selection properly

F.     Explain body fur loss without selection, using drift:

2.8 - Building evolutionary scenarios

Assigned Reading/viewing

none

Prompt: Look back at 2.5, for each of your evolutionary scenarios (i.e. your answers to the four questions), describe which evolutionary mechanisms (discussed in class) that you hypothesized were at work.

1.    “How did the mandrill get that colorful face? What about the rear?” Mechanisms you used (even if you didn’t use the official terms):

2.    “How did the colobus monkey get a long, specialized gut?” Mechanisms you used (even if you didn’t use the official terms):

3.    “How did silverback gorillas become twice as big as females?”Mechanisms you used (even if you didn’t use the official terms):

4.    “How did humans become ‘naked’?” (i.e. how did we cease to be as furry as the other primates)? Mechanisms you used (even if you didn’t use the official terms):

Prompt: Rewrite each of the four explanations you wrote for 2.5 to make them more scientifically accurate, using only the four main mechanisms of evolution that we discussed in class and those terms: mutation, gene flow, genetic drift, and natural selection. You may need to just change a few words or you may need to completely revise the entire answer, it depends on what you originally wrote.  Important! Banned words for your scenarios include: Need(s/ed/ing), want(s/ed/ing), try(s/ed/ing), best, most, and of course fittest.

1.    How did the mandrill get that colorful face? What about the rear?

2.    How did the colobus monkey get a long, specialized gut?

3.    How did silverback gorillas become twice as big as females?

4.    How did humans become “naked”? (i.e. how did we cease to be as furry as the other primates)?

2.9 – Species and speciation

Assigned Reading/viewing

Planet without apes? – Stanford (Huffington Post)

http://www.huffingtonpost.com/craig-stanford/planet-without-apes_b_1933073.html

Additional resources

Primate Speciation: A Case Study of African Apes – Mitchell & Gonder (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/primate-speciation-a-case-study-of-african-96682434

Why should we care about species? – Hey (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/why-should-we-care-about-species-4277923

Speciation: The origin of new species – Safran (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/speciation-the-origin-of-new-species-26230527

The maintenance of species diversity – Levine (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/the-maintenance-of-species-diversity-13240565

Macroevolution: Examples from the Primate World – Clee & Gonder (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/macroevolution-examples-from-the-primate-world-96679683

Prompt: In 200 words or more, reflect on the reading assignment and explain why apes are in danger of extinction (thoughtful guesses are welcome).

2.10  - Genomics, molecular clocks, and the LCA

Assigned Reading/viewing

Lice and Human Evolution (video; 11 mins) http://video.pbs.org/video/1790635347/

Additional resources

The Onion Test – Gregory (Genomicron)

http://www.genomicron.evolverzone.com/2007/04/onion-test/  

The Molecular Clock and Estimating Species Divergence – Ho (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/the-molecular-clock-and-estimating-species-divergence-41971

Prompt: What are molecular clocks for and how do they work? What do the molecular clocks of lice tell us about human evolution?

**

3. Test and Observe - Evolving humans, past and present. Ancient evidence for our extinct relatives. Human variation.

Big Questions: How did human traits evolve? How and why do humans vary? Should we look to our ancestors as a lifestyle guide? Are we still evolving? Why is human evolution misunderstood and why is it controversial?

3.1 - The earliest hominins

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 7: Guts and yolk sacs – Roberts

Desktop Diaries: Tim White (video; 7 mins)

http://www.sciencefriday.com/video/08/09/2013/desktop-diaries-tim-white.html

Ancient Human Ancestors: Walking in the woods (video; 4 mins)

http://video.pbs.org/video/2365207936/

Additional resources

How to Become a Primate Fossil – Dunsworth (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/how-to-become-a-primate-fossil-135630567

Dating Rocks and Fossils Using Geologic Methods – Peppe (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/dating-rocks-and-fossils-using-geologic-methods-107924044

Overview of hominin evolution – Pontzer (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/overview-of-hominin-evolution-89010983

The Earliest Hominins: Sahelanthropus, Orrorin, and Ardipithecus - Su (Nature Ed):

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/the-earliest-hominins-sahelanthropus-orrorin-and-ardipithecus-67648286 

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

3.2 - Australopithecus and Paranthropus

Assigned Reading/viewing

Ardi-Ardipithecus ramidus and human evolution ((video; 3:33 mins) https://www.youtube.com/watch?v=S5c5syi0124

Lucy (video; 5 mins) https://www.youtube.com/watch?v=m8Lkk6u-wQM

Trowelblazers (blog): http://trowelblazers.com/  

An Unsuitable Job for a Woman (blog): http://www.ellencurrano.me/blog/

Additional resources

Lucy: A marvelous specimen – Schrein (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/lucy-a-marvelous-specimen-135716086

The "Robust" Australopiths – Constantino (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/the-robust-australopiths-84076648

Prompt: Find a woman from the ‘Trowelblazers’ blog and briefly (in less than 100 words) describe why she is there. Do the same for ‘An Unsuitable Job for a Woman’.

3.3 - Technological and ecological hypotheses for encephalization

Assigned Reading/viewing

IUB, Chapter 8: Gonads, genitals and gestation – Roberts

Ancient Hands, Ancient Tools (video; 5 mins) https://www.youtube.com/watch?v=5_ew9J8lpwo

Additional resources

A Primer on Paleolithic Technology – Ferraro (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/a-primer-on-paleolithic-technology-83034489

Evidence for Meat-Eating by Early Humans – Pobiner (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/evidence-for-meat-eating-by-early-humans-103874273

Archaeologists officially declare collective sigh over “Paleo Diet”

http://hells-ditch.com/2012/08/archaeologists-officially-declare-collective-sigh-over-paleo-diet/

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

3.4 - Homo erectus

Reading/viewing

IUB, Chapter 9:On the nature of limbs – Roberts

Additional resources

Homo erectus - A Bigger, Smarter, Faster Hominin Lineage – Van Arsdale (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/homo-erectus-a-bigger-smarter-97879043

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

3.5 - Neanderthals

Reading/viewing

IUB, Chapter 10: Hip to Toe – Roberts

Portfolio Assignment

In a half-page or more:  Reflect on Roberts’ chapters and be sure to include what it’s got to do with human evolution.

Additional resources

Archaic Homo sapiens – Bae (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/archaic-homo-sapiens-103852137

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

3.6 - Homo sapiens

Assigned reading/viewing

What happened to the Neanderthals? – Harvati (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/what-happened-to-the-neanderthals-68245020

The Neanderthal Inside Us (video; 4 mins)

http://www.nytimes.com/video/science/100000002887069/science-profile-svante-paabo.html?playlistId=100000002891080

Additional resources

The Transition to Modern Behavior – Wurz (Nature Ed)

 http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/the-transition-to-modern-behavior-86614339

Neanderthal Behavior – Monnier (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/neanderthal-behavior-59267999

Prompt: In 200 words or more, offer an explanation for what happened to the Neanderthals. Where did they go and why?

3.7 - Social hypothesis for encephalization

Assigned reading/viewing

IUB, Chapter 11: Shoulders and Thumbs – Roberts

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include one thing you knew and one thing you didn’t.

IMPORTANT: For the remaining days, students will also be completing the workbook for the skin color lesson provided by the Smithsonian’s Human Origins team.  (http://humanorigins.si.edu/education/teaching-evolution-through-human-examples) We’ll be accomplishing it bit-by-bit in class and with assignments to carry on outside of class. The complete workbook is due on the last day of class, in class. I find that having something due then increases attendance for evaluations and  increases the audience for my final, profound thoughts.

3.8 - The evolution of Homo sapiens diversity; Evolution, race, racism, sex, and sexism

Assigned reading/viewing

Testing models of modern human origins with archaeology and anatomy – Tryon & Bailey (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/knowledge/library/testing-models-of-modern-human-origins-with-96639156

Additional resources

Anthropological genetics: Inferring the history of our species through the analysis of DNA – Hodgson & Disotell (Evolution: Education and Outreach)

http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs12052-010-0262-9#page-1

Human Evolutionary Tree – Adams (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/human-evolutionary-tree-417

Paternity Testing: Blood Types and DNA – Adams (Nature Ed)

http://www.nature.com/scitable/topicpage/paternity-testing-blood-types-and-dna-374

Prompt: In 200 words or more, react to the assigned reading. Include a description of one question that is important and how these authors are going about helping to answer it here.

3.9 - continued

Assigned reading/viewing

Understanding Race: http://www.understandingrace.org/

Additional Resources

Human Skin Color Variation (NMNH): http://humanorigins.si.edu/evidence/genetics/skin-color

Prompt: Peruse the whole site ‘Understanding Race’ then take the Human Variation Quiz, there, and record all of the correct answers here. (No, you’re not being asked to share how you did on the quiz because many will feel embarrassed.)

3.10 - continued

Assigned reading/viewing

There's no such thing as a 'pure' European—or anyone else – Gibbons (Science)

http://www.sciencemag.org/news/2017/05/theres-no-such-thing-pure-european-or-anyone-else

A lot of Southern whites are a little bit black – Ingraham (Washington Post)

https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2014/12/22/a-lot-of-southern-whites-are-a-little-bit-black/?utm_term=.19a493c03ee0

Prompt:  In 200 words or more, react to the assigned readings. Be sure to include your take on whether Gibbons is being literal or rhetorical when she writes “untainted by mixing with immigrants.”

3.11 - continued

Assigned Reading/viewing

From the Belgian Congo to the Bronx Zoo (NPR)

http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5787947

A True and Faithful Account of Mr. Ota Benga the Pygmy, Written by M. Berman, Zookeeper – Mansbach

http://adammansbach.com/other/otabenga.html

In the Name of Darwin – Kevles (PBS) http://www.pbs.org/wgbh/evolution/darwin/nameof/

Are humans hard-wired for racial prejudice?  - Sapolsky (LA Times)

http://www.latimes.com/news/opinion/opinionla/la-oe-sapolsky-brain-and-race-20130728-story.html

Prompt:  In 200 words or more, react to the assigned readings. What’s the link between racism and evolutionary theory? Is Ota Benga’s treatment justified by evolution? Is equality and peace possible, given our evolutionary history?

3.12 - continued

Assigned Reading/viewing

How Donald Trump Got Human Evolution Wrong – Dunsworth (Washington Post)
https://www.washingtonpost.com/news/speaking-of-science/wp/2017/07/13/human-evolutions-biggest-problems/ 

Peace Among Primates – Sapolsky (The Greater Good)

http://greatergood.berkeley.edu/article/item/peace_among_primates

Prompt:  In 200 words or more, react to the assigned readings. From your point of view, how prevalent is Trump’s take on human evolution in pop culture?  Do you believe it’s harmful? Why or why not?

3.13- continued

Assigned reading/viewing

Humans never stopped evolving – Hawks (The Scientist)

http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/46651/title/humans-never-stopped-evolving/

We are not the boss of natural selection – Dunsworth (io9)

http://io9.com/we-are-not-the-boss-of-natural-selection-it-is-unpwnab-1325126849

Prompt:  In 200 words or more, argue whether or not we’re still evolving. Why is this a question?

3.14 - Conclusions

Assigned reading/viewing

IUB, Chapter 12: The Making of Us - Roberts

Evolution reduces the meaning of life to survival and reproduction... Is that bad? – Dunsworth (The Mermaid’s Tale)

http://ecodevoevo.blogspot.com/2012/06/evolution-reduces-meaning-of-life-to.html

Prompt:  In 200 words or more, briefly describe what you learned this semester and what, if anything, it means to you. Also, be sure to reflect on what you're still left wondering and describe how you could find the answers to your remaining questions.